5. Lífið í safninu

Á undanförnum áratugum telja gestir Steinasafnsins hundruð þúsunda. Eins og gefur að skilja hafði þetta áhrif á daglegt líf Petru og fjölskyldu hennar. Margir sem koma hingað í Sunnuhlíð skoða steinana hennar Petru án þess að gera sér grein fyrir að þeir eru staddir á einkaheimili. Á undanförnum árum hefur Sunnuhlíð vissulega tekið á sig svipmót safns en var þó fyrst og síðast heimili. Petra, sem bjó hér árið um kring, hafði fyrir löngu sætt sig við allt það ónæði sem af gestakomum stafaði og henni þótti verðlaunin yfirskyggja óþægindin með öllu.

Þegar vetur konungur sleppir takinu bíða fjölskyldunnar vorhreingerningar í safninu. Víða má sjá það í gestabókum Petru að margir hafa það eitt að segja eftir dvöl sína hér að þeir séu því fegnastir að þurfa ekki að halda þessu heimili hreinu. Það er skiljanlegt því um er að ræða gífurlega vinnu sem tekur marga daga þrátt fyrir að stór hópur fólks hjálpist að. Augljóslega þarf að hreinsa burt dauðan gróður og tína mikið af rusli sem fokið hefur inn í garðinn í vetrarveðrum. Fáir gera sér þó grein fyrir því að taka þarf alla steina sem í garðinum eru og þrífa þá sérstaklega auk bekkjanna sem margir þeirra hvíla á. Inni fyrir er þetta endurtekið og hver einasti steinn er tekinn úr hillunum til að mögulegt sé að hreinsa burt ryk og önnur óhreinindi. Á meðan safnið er þrifið er tækifærið notað til að dytta að steinahirslum bæði innan- og utandyra og sinna öðru viðhalds- og uppbyggingarstarfi. Öll uppbygging garðsins hefur verið unnin af fjölskyldunni sjálfri og vinum þeirra. Aldrei hefur verið leitað aðstoðar sérfræðinga við þróun safnsins heldur er allt sem hér gefur að líta byggt á hugmyndum Petru.

Sumarið og haustið er annasamur tími hjá afkomendum Petru. Síðustu tíu árin hefur gestum fjölgað jafnt og þétt og þeir urðu rúmlega tuttugu þúsund í fyrrasumar. Yfir mesta ferðamannatímann koma hér oft nokkur hundruð manns daglega og ekki er óalgengt að tvö til þrjú hundruð manns skoði safnið hennar Petru á sama tíma. Undanfarin ár hefur safnið verið vinsælasti viðkomustaður ferðamanna á Austurlandi. Gestir safnsins eru fjölþjóðlegur og lítríkur hópur og í gegnum árin fékk Petra margar eftirminnilegar heimsóknir.

Fyrir nokkrum árum komu hingað tólf Ítalir sem voru á hjólaferðalagi um Ísland. Þeir höfðu lent í íslensku slagveðri og þegar þeir komu í Sunnuhlíð voru þeir gegnblautir og kaldir. Petra bauð þá velkomna, gaf þeim að borða og þurrkaði af þeim öll fötin áður en þeir lögðu aftur af stað. Í gestabókum Petru er að finna margar slíkar sögur, til dæmis þá af þremur þreyttum Bandaríkjamönnum sem hún bauð að setjast að kvöldverðarborðinu með fjölskyldunni og bauð þeim síðan húsaskjól um nóttina. Þó mörg ár séu liðin berast safninu ennþá bréf þar sem þeir og fleiri þakka Petru gestrisnina.

Hingað kom einu sinni Bandaríkjamaður sem hafði særst alvarlega í Víetnamstríðinu og var bundinn við hjólastól. Hópurinn sem hann ferðaðist með hafði stuttan tíma aflögu en þegar komið var að brottför neitaði hinn fatlaði hermaður að yfirgefa safnið. Eftir rúmar þrjár klukkustundir samþykkti hann loksins að fara en sagði við Petru að eftir heimsóknina ætti hann léttara með að sætta sig við hlutskipti sitt því nú vissi hann hvernig staður biði hans eftir dauðann. Annar ferðamaður upplifði komuna í safnið á svipaðan hátt og fór úr skónum niðri á götu. Hann fullyrti að safnið væri helgur staður og inn á skónum færi hann ekki.

Í safnið kemur fjöldi fólks sem annað hvort trúir á mátt steinanna eða kemur í fræðilegum tilgangi. Þó að þessir tveir hópar nálgist steinana á ólíkan hátt þá má fullyrða að upplifun fólks hér í safninu getur verið afar sterk. Þetta sést af því að margir koma hér ár eftir ár til að rifja upp kynni sín af safninu. Þýskur jarðfræðiprófessor hefur t.d. heimsótt safnið í yfir tuttugu skipti og kemur þá oft ásamt útskriftarnemum sínum. Annar hópur þýskra stúdenta sem kemur líka reglulega í heimsókn sækir hingað upplifanir sem eru örugglega aðrar en annarra sem hingað koma. Þessi hópur kemur frá þarlendum blindraskóla og athyglisvert að mörg þeirra gátu sagt til um liti steinana sem þeim voru réttir.

Petra kunni sögur af fólki sem brast í grát þegar það gekk inn í safnið og aðrar af fólki sem fundið hefur fyrir svo miklum krafti frá einstökum steinum að það fann fyrir líkamlegum óþægindum. Hvort fallegur steinn býr yfir mætti til lækninga eða hvort hann inniheldur sérstaka orku verður aldrei útkljáð eða sannað. Til þess er nálgun fólks of ólík. Hitt er víst að fólk sem trúir staðfastlega á orku steinanna kemur hingað í hundraða vís á ári hverju.